فیتوشیمی (استخراج، شناسایی و اندازه گیری مواد موثره)
فاطمه باباخانی؛ جلال خورشیدی؛ محمدرضا مرشدلو
چکیده
شرایط پس از برداشت تأثیر بسزایی در کمّیت و کیفیت متابولیتهای ثانویه گیاهان دارویی دارد. بر همین اساس، در این پژوهش تأثیر زمانهای مختلف انبارمانی (صفر، دو، چهار و شش ماه) و نوع بستهبندی (کرافت، پلیاتیلن، پلیپروپیلن و بدون بستهبندی) بر محتوای اسانس، نوع و میزان ترکیبهای اسانس، فنول و فعالیت ضداکسایشی عصاره میوه رازیانه (Foeniculum ...
بیشتر
شرایط پس از برداشت تأثیر بسزایی در کمّیت و کیفیت متابولیتهای ثانویه گیاهان دارویی دارد. بر همین اساس، در این پژوهش تأثیر زمانهای مختلف انبارمانی (صفر، دو، چهار و شش ماه) و نوع بستهبندی (کرافت، پلیاتیلن، پلیپروپیلن و بدون بستهبندی) بر محتوای اسانس، نوع و میزان ترکیبهای اسانس، فنول و فعالیت ضداکسایشی عصاره میوه رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) ارزیابی شد. اسانسگیری به روش تقطیر با آب به مدت سه ساعت و عصارهگیری توسط سوکسله با استفاده از حلال متانول انجام شد. اسانسها توسط GC-FID و GC-MS آنالیز شدند. بهطورکلی، افزایش زمان انبارمانی موجب کاهش میزان اسانس رازیانه گردید (بهاستثنای بستهبندی کرافت) و میزان این کاهش با توجه به نوع بستهبندی متفاوت بود. بیشترین (3.25% حجمی/وزنی) و کمترین (1.8% حجمی/وزنی) میزان اسانس بهترتیب از میوههای دو ماه انبار شده با بستهبندی پلیاتیلن و میوههای شش ماه انبار شده بدون بستهبندی بدست آمد. تعداد، نوع و میزان ترکیبهای تشکیلدهنده اسانس تحت تأثیر زمان انبارمانی و نوع بستهبندی قرار گرفت. بیشترین میزان ای-آنتول (75.8%) در اسانس میوههای شش ماه انبار شده بدون بستهبندی و کمترین میزان آن (49.46%) در اسانس میوههای انبار نشده مشاهده شد. میزان فنول و فعالیت ضداکسایشی با افزایش زمان انبارمانی کاهش یافت، ولی در زمانهای مختلف انبارمانی، تأثیر نوع بستهبندیها متفاوت بود. بهطورکلی، براساس میزان اسانس، فنول و فعالیت ضداکسایشی، انبارمانی رازیانه توصیه نمیگردد، ولی براساس نوع ترکیب هدف موجود در اسانس، میتوان زمانهای مختلف انبارمانی را توصیه کرد. در صورت انبار کردن محصول، براساس مجموع صفات اندازهگیری شده، بستهبندی پلیاتیلن و کرافت توصیه میشود.
جلال خورشیدی؛ محمد رضا مرشدلو؛ شادی مرادی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.655.102.4.1605.1606 گلراعی (Hypericum sp .) یکی از پرکاربردترین گیاهان دارویی جهان است. ویژگیهای رشدی و فیتوشیمیایی گیاه تحت تأثیر دو عامل ژنتیک و محیط است، ازاینرو در این پژوهش خصوصیات رشدی، میزان اسانس، فنل کل و قابلیت آنتیاکسیدانی جمعیتهای مختلف سه گونه گلراعی (H. scabrum L.، H. asperulum Jaub. & Spachو H. vermiculare) ارزیابی ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.655.102.4.1605.1606 گلراعی (Hypericum sp .) یکی از پرکاربردترین گیاهان دارویی جهان است. ویژگیهای رشدی و فیتوشیمیایی گیاه تحت تأثیر دو عامل ژنتیک و محیط است، ازاینرو در این پژوهش خصوصیات رشدی، میزان اسانس، فنل کل و قابلیت آنتیاکسیدانی جمعیتهای مختلف سه گونه گلراعی (H. scabrum L.، H. asperulum Jaub. & Spachو H. vermiculare) ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که تنها صفت ارتفاع ساقه گلدهنده تحت تأثیر نوع گونه قرار گرفت و سایر صفات اندازهگیری شده تحت تأثیر نوع گونه و جمعیت قرار نگرفتند. ولی اثر متقابل گونه و جمعیت بر تمام صفات معنیدار بود. بهطوری که بیشترین طول ساقه گلدهنده (77.7 سانتیمتر)، وزن گل و برگ (42.4 گرم)، وزن ساقه (30.9 گرم)، وزن بوته (65.6 گرم)، میزان اسانس (0.43%)، فنل کل (204.9 میلیگرم گالیک اسید در گرم عصاره خشک) و قابلیت آنتیاکسیدانی (52.7 میکروگرم عصاره خشک در میلیلیتر) بهترتیب متعلق به جمعیتهای شماره 5 گونه H. asperulum، 3 گونه H. scabrum، 4 گونه H. asperulum، 4 گونه H. asperulum، 4 گونه H. scabrum، 6 گونه H. vermiculare و 5 گونه H. asperulumبود. همبستگی مثبت و معنیداری بین وزن ساقه، وزن گل و برگ و وزن بوته با میانگین بارندگی سالیانه رویشگاه، بین درصد اسانس با فسفر خاک و میانگین دمای سالیانه رویشگاه و بین هدایت الکتریکی خاک رویشگاه با قابلیت آنتیاکسیدانی عصاره و نیز همبستگی منفی بین درصد اسانس با ماده آلی خاک رویشگاه مشاهده گردید. صفات وزن ساقه، وزن گل و برگ و وزن بوته بیشترین واریانس را بین جمعیتهای متعلق به یک گونه داشتند، ازاینرو صفات مطلوبی برای تفکیک جمعیتها شناخته شدند. بهطور کلی نمیتوان یکی از جمعیتها را نسبت به بقیه برتر دانست، زیرا با توجه به نوع صفت، جمعیت برتر متفاوت بود. بنابراین برای دستیابی به جمعیت برتر باید تمام جمعیتهای سه گونه مذکور در شرایط یکسان کشت شده و با هم مقایسه شوند.